Natria tiosulfato

Natria tiosulfato
Kemia strukturo de la Natria tiosulfato
Dosiero:Sodium thiosulfate 3D.png
3D Kemia strukturo de la Natria tiosulfato
Blankaj kristaloj de natria tiosulfato
Alternativa(j) nomo(j)
Natria salo de tiosulfata acido Tiosulfato de natrio Hiposulfito de natrio Natria hiposulfito
Kemia formulo	Na2S2O3
CAS-numero-kodo	7772-98-7 (anhidra) 10102-17-7 (kvinhidrata)
ChemSpider kodo	22885
PubChem-kodo	24477
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blankaj senodoraj kristaloj
Molmaso	158.11 (anhidra) 248.18 (kvinhidrata) g mol−1
Denseco	1,667 g/cm3
Refrakta indico	Ŝablono:Refraktindico
Fandopunkto	Ŝablono:GdC (Ŝablono:GdF; 321.4 K) (kvinhidrata)
Bolpunkto	Ŝablono:GdC (Ŝablono:GdF; 373 K) (kvinhidrata, - 5 H2O malkomponiĝo)
Solvebleco	Akvo:70.1 g/100 mL (Ŝablono:GdC) 231 g/100 mL (Ŝablono:GdC)
Ekflama temperaturo	Ne bruliva
Nutro-aldonaĵo	E539
Sekurecaj Indikoj
Risko	R35 R36/37/38
Sekureco	S26 S36
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Ŝablono:Danĝerosimboloj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo	Ŝablono:GHS Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	Ŝablono:H-Frazoj
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	Ŝablono:P-Frazoj
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (Ŝablono:GdC kaj 100 kPa)

Natria tiosulfato, tiosulfato de natrio aŭ Na₂S₂O₃ estas neorganika kombinaĵo de natrio kaj tiosulfata acido, ĝenerale trovata en ĝia formo kvinhidrata. Ĉi-blanka salo estas efloreska (facile perdas akvon) kiu bone dissolviĝas en akvo. Ĝi konsideratas antidoto kontraŭ cianida kaj arsena venenado, kaj uzatas kun proprecoj antioksida kaj antimaljuniga.

Strukturo

Du polimorfoj estas konataj de la kvindrata natria tiosulfato. La anhidra salo ekzistas en pluraj polimorfoj. En solida stato, la tiosulfata anjono estas kvaredra laŭ formato kaj teorie ĝi derivas per anstataŭado de oksigenatomoj per sulfuratomoj en la sulfata anjono. La distanco inter la sulfuratomoj S-S indikas simplan ligon, implicante ke la fina sulfuro enportas fortan negativan ŝarĝon kaj la S-O interagoj havas pli da karaktero de duobla ligo.

Sintezoj

Sintezo 1

• En laboratorio ĝi estiĝas per reakcio inter natria sulfito kaj sulfuro:

$𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}𝖲\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}$

Sintezo 2

• aŭ bolante sulfura duoksido, sulfida acido kaj natria hidroksido:

$\mathrm{𝟦}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖲\mathsf{+}\mathrm{𝟨}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{\to }\mathrm{𝟥}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Sintezo 3

• Per traktado de natria hidroksido kaj sulfuro

$\mathrm{𝟦}𝖲\mathsf{+}\mathrm{𝟨}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Sintezo 4

• Pura natria tiosulfato prepareblas per reakcio de sulfuro kaj natria nitrito en formiamido, ĉi-reakcio okazas sub temperaturo de Ŝablono:GdC dum 30 minutoj:

$\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖭{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖲\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}{𝖭}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\uparrow }$

Sintezo 5

• Per dissolvado de natria sulfido en akvo kaj oksigeno:

$\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖮𝖧$

Reakcioj

Reakcio 1

• Natria sulfato malkomponiĝas sub alta temperaturo:

$\mathrm{𝟦}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\to 220^{o}C\mathrm{𝟥}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖲$

Reakcio 2

• Kiel forta reduktagento, en la ĉeesto de kloro, natria tiosulfato oksidiĝas al sulfata acido:

$𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}\mathrm{𝟨}𝖧𝖢𝗅$

Reakcio 3

• Natria tiosulfato reakcias kun sulfata acido estigante sulfatojn:

$𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{+}𝖲\mathsf{+}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}$

Reakcio 4

• Natria tiosulfato reakcias kun klorida acido malkomponiĝante en kloreto, sulfuron, akvon kaj sulfuran duoksidon:

$𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}𝖲\mathsf{+}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{\uparrow }\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Kloraminoj

• Natria tiosulfato suferas la jenajn reakciojn kun unukloraminoj:

Reakcio 5

• Troo da unukloramino:

$\mathrm{𝟦}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖢𝗅\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖧𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟦}}𝖢𝗅$

Reakcio 6

• Pli diluitaj reakciantoj:

$𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖢𝗅\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}𝖲\mathsf{+}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟦}}𝖢𝗅$

Reakcio 7

• Troo da natria tiosulfato

$𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖢𝗅\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }\underset{(natriakvartionato)}{N{a}_2{S}_4{O}_6}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{+}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟦}}𝖢𝗅$

Dukloraminoj

• Natria tiosulfato suferas la jenajn reakciojn kun dukloraminoj:

Reakcio 8

• Troo da dukloramino:

$\mathrm{𝟤}𝖭𝖧𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖧𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖧𝖢𝗅$

Reakcio 9

• Diluitaj reakciantoj:

$𝖭𝖧𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖲\mathsf{+}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅$

Reakcio 10

• Natria tiosulfato koncentrita:

$𝖭𝖧𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\to }$ $\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟨}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{+}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅$

Jodometrio

En analiza kemio, la plej grava uzo de natria tiosulfato okazas pro tio ke la tiosulfata anjono reakcias stekiometrie kun Jodo en akvosolvaĵo, reduktante ĝin al jodo same kiel ĝi oksidiĝas al kvartionato:

• En la ĉeesto de malpli fortaj oksidantoj, kiel jodo, natria tiosulfato transformiĝas en natria kvartionato:

$\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}{𝖨}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}{𝖲}_{\mathrm{𝟦}}{𝖮}_{\mathrm{𝟨}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖨$

Pro la kvanta karakter de ĉi-reakcio, same kiel pro tio ke Na₂S₂O₃ . 5 H₂O havas bonegan vivodaŭron, ĝi uzatas kiel titranto en jodometrio. Na₂S₂O₃ . 5 H₂O ankaŭ estas komponanto de la eksperimento kun tempomezuro de la jodo.

Ĉi-specifa eksperimento povas esti uzata por mezuri la oksigeno-enhavon de la akvo pere de longa serio da reakcioj laŭ la "Testo Winkler por dissolvita oksigeno". Ĝi same uzatas por taksi la kloro-enhavo en komerca blankiganta pulvoro kaj akvo.

Literaturo

• Water Chlorination and Chloramination Practices and Principles, 2nd Ed. (M20), AWWA Staff
• Food Chemicals Codex, Institute of Medicine (U.S.). Committee on Food Chemicals Codex
• The International Pharmacopoeia, Volume 1, World Health Organization
• Experiments in General Chemistry: Inquiry and Skill Building, Vickie Williamson, Larry Peck
• Classic Chemistry Experiments, Kevin Hutchings
• Sigma Aldrich
• General Chemistry online
• Clinical Journal of the American Society of Nephrology

YouTube

• Detox Using Sodium Thiosulphate
• Rate of Reaction of Sodium Thiosulfate and Hydrochloric Acid
• odium Thiosulphate Experiement; Rate of Reaction
• Sodium thiosulphate and hydrochloric acid - rate of reaction practical
• Iodine and sodium thiosulfate titrations