Natria hipofosfito

Natria hipofosfito
Kemia strukturo de la Natria hipofosfito
Dosiero:Sodium hypophosphite 3D.png
3D Kemia strukturo de la Natria hipofosfito
Alternativa(j) nomo(j)
Ununatria hipofosfito Natria fosfito unubaza Duhidrogena natria fosfito Natria salo de hipofosfita acido Natrium hypophosphorosum
Kemia formulo	NaH2PO2
CAS-numero-kodo	7681-53-0 10039-56-2 (unuhidrata)
ChemSpider kodo	22758
PubChem-kodo	16129646
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Senkolora aŭ blanka kristala solido, higroskopa
Molmaso	87.98 g mol−1 (anhidra) 105.99 g mol−1 (unuhidrata)
Denseco	1.81 Ŝablono:GdC (unuhidrata) g/cm3 1,360 kg/m3
Fandopunkto	Ŝablono:GdC (Ŝablono:GdF; 363 K) (unuhidrata)
Solvebleco	Akvo:solvebla
Mortiga dozo (LD50)	1584 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo	Ne bruliva
Sekurecaj Indikoj
Risko	R36 R37 R38
Sekureco	S17
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Ŝablono:Danĝerosimboloj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo	Ŝablono:GHS Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	Ŝablono:H-Frazoj
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	Ŝablono:P-Frazoj
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (Ŝablono:GdC kaj 100 kPa)

Natria hipofosfito, hipofosfito de natrio aŭ NaH₂PO₂ estas natria salo de hipofosfita acido kaj natria hidroksido, komerce trovata en sia unuhidrata formo. Ĉe meditemperaturo ĝi estas senkolora aŭ blanka solido, solvebla en akvo kaj facile absorbas humidecon el la aero.

Natria hipofosfito devas konserviĝi en seka kaj malvarma loko for de oksidaj materialoj. Kiam varmigita, ĝi malkomponiĝas estigante toksajn gasojn, kiel fosfino, kaŭzante iriton al la spira sistemo. Ĝi estas forta reduktagento kaj eksplodas kiam muelita kun kloratoj aŭ aliaj oksidagentoj.

Sintezoj

Sintezo 1

• Dissolvado de blanka fosforo kun malvarma solvaĵo de natria hidroksido:

${𝖯}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{+}\mathrm{𝟥}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{}{\to }\mathrm{𝟥}𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\uparrow }$

Sintezo 2

• Oksidado de fosfino pere de natria hipoklorito en alkala medio:

$𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖢𝗅𝖮\mathsf{+}\mathrm{𝟥}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{}{\to }𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖢𝗅\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Sintezo 3

• Neŭtraliga reakcio inter hipofosfita acido kaj kaŭstika sodo:

$𝖧\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{}{\to }𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Sintezo 4

• Malkomponado de kalcia hipofosfito kaj natria karbonato:

$𝖢𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖢{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\stackrel{}{\to }\mathrm{𝟤}𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}𝖢𝖺𝖢{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\downarrow }$

Reakcioj

Reakcio 1

• Kiam hejtata, ĝi malkomponiĝas en natrian pirofosfaton, fosfinon kaj natrian metafosfaton:

$\mathrm{𝟧}𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\stackrel{230-240^{o}C}{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟦}}{𝖯}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟩}}\mathsf{+}𝖭𝖺𝖯{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\uparrow }\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{\uparrow }$

Reakcio 2

• La anhidra salo estiĝas per iom da hejtado:

$𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{\cdot }{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{150-170^{o}C}{\to }𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{\uparrow }$

Reakcio 3

• Ĝi malkomponiĝas en la ĉeesto de alkaloj:

$\mathrm{𝟤}𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{}{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{(}𝖯𝖧{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{)}\mathsf{+}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟥}}𝖯{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟥}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{\uparrow }$

Reakcio 4

• Hidrogena peroksido ĝin oksidigas:

$𝖭𝖺\mathsf{(}𝖯{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{)}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}𝖭𝖺𝖮𝖧\stackrel{}{\to }𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{(}𝖯𝖧{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{)}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

Uzoj

Natria hipofosfito estas ĉefe uzata por senelektra nikela galvanizado. Per tiu metodo, ia rezista tavolo de nikelo kaj fosforo estas uzata por kovri kaj protekti malregulajn surfacojn, per vastaj aplikoj en aviado kaj petrolkampoj.

Natria hipofosfito kapabla redukti nikelajn jonojn en solvaĵo al metala nikelo sur metalaj substratoj samkiel sur plastaj substratoj. Ĉi-lasta metodo bezonas ke la substrato aktiviĝu per maldikaj partikloj da paladio. La rezultanta nikela tavolo enhavas ĝis 15% da fosforo. Ĝi same uzatas kiel nutro-aldonaĵo.

Literaturo

• Sigma Aldrich
• Toxnet
• Chemical Book
• ChemNet
• Food Chemicals Codex, Institute of Medicine (U.S.). Committee on Food Chemicals Codex
• Graham's Electroplating Engineering Handbook, L. J. Durney
• Advances in food research
• Surface Characteristics of Fibers and Textiles, Christopher Pastore, Paul Kiekens
• Corrosion-Resist Coatings, Ichiro Suzuki
• Frontiers in Materials Science, B. Raj