4-Pirono

4-Piranono
Kemia formulo	C5H4O2
4-Pirono
Bastona kemia strukturo de la Pirono
4-Pirono
Tridimensia kemia strukturo de la Pirono
Alternativa(j) nomo(j)
Gama-pirono 4-Piranono
CAS-numero-kodo	108-97-4
ChemSpider kodo	7680
PubChem-kodo	7968
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora aŭ blanka solidaĵo
Molmaso	96,08556 g mol−1
Denseco	1,192 g/cm−3
Fandpunkto	33°C
Bolpunkto	212,5°C
Refrakta indico	Ŝablono:Refraktindico
Ekflama temperaturo	101,1°C
Solvebleco	Akvo:solvebla
Memsparka temperaturo	740°C
Mortiga dozo (LD50)	1410 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo	Ŝablono:GHS Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	Ŝablono:H-Frazoj
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	Ŝablono:P-Frazoj
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

4-Pirono aŭ 4-piranono estas organika kombinaĵo rezultanta per senkarboksiligo de kelidonata acido. Ĝi estas senkolora aŭ blanka solidaĵo, solvebla en akvo. 4-Pirono posedas 5 karbonatomojn, 4 hidrogenatomojn kaj 2 oksigenatomojn. 4-Pirono uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj aliaj derivaĵoj.

Ĝi estas izomero de 2-Pirono.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado de la 4-pirono per senkarboksiligo de kelidonata acido:

Kelidonata acido $\underset{-2C{O}_2}{\overset{}{\to }}$4-Pirono

Sintezo 2

• Preparado de la 4-pirono per reduktado de la maltolo:

maltolo $\underset{}{\overset{[H]}{\to }}$4-Pirono + +metano

Sintezo 3

• Preparado de la 4-pirono per reduktado de koĵata acido:

Koĵata acido $\underset{}{\overset{[H]}{\to }}$4-Pirono ++etanolo

Sintezo 4

• Preparado de la 4-pirono per reduktado de la dehidroacetata acido:

dehidroacetata acido $\underset{}{\overset{[H]}{\to }}$4-Pirono +acetaldehido +metano+

Sintezo 5

• Preparado de la 4-piridono per traktado de 4-pirono kaj amoniako:

4-Pirono +amoniako $\underset{}{\overset{}{\to }}$ +

Sintezo 6

• Preparado de la tetrahidro-4-piranono per reduktigo de la 4-pirono:

4-Pirono $\underset{}{\overset{[H]}{\to }}$Tetrahidro-4-piranono

Vidu ankaŭ

• Piroloj