Dinitrogena trioksido

Dinitrogena trioksido
Plata kemia strukturo de la Dinitrogena trioksido
Tridimensia kemia strukturo de la Dinitrogena trioksido
Johann Rudolph Glauber sintezis dinitrogenan trioksidon en 1649.
Alternativa(j) nomo(j)
Dunitrogena trioksido Nitroza oksido Trioksido de dinitrogeno
Kemia formulo	Ŝablono:KemiaFormulo
CAS-numero-kodo	10544-73-7
ChemSpider kodo	55446
PubChem-kodo	61526
Merck Index	15,3307
Fizikaj proprecoj
Aspekto	toksa, eksplodema, forte blua gaso, kun penetranta odoro, solvebla en akvo kaj etero
Molmaso	76,011 g·mol−1
Denseco	1,447g cm−3
Fandpunkto	Ŝablono:GdC
Bolpunkto	Ŝablono:GdC
Refrakta indico	Ŝablono:Refraktindico
Solvebleco	Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50)	18 ppm (flare)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R26 R34
Sekureco	S1/2 S9 S26 S28 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Ŝablono:Danĝerosimboloj
GHS Damaĝo Piktogramo	Ŝablono:GHS PiktogramoŜablono:GHS Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	Ŝablono:H-Frazoj
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	Ŝablono:P-Frazoj
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (Ŝablono:GdC kaj 100 kPa)

Dinitrogena trioksido aŭ dunitrogena trioksido (ĥemia formulo N₂O₃) estas neorganika nitrogena kemia komponaĵo de oksigeno, toksa, eksplodema, intense blukobalta gaso (sub malaltaj temperaturoj), kun penetranta odoro, solvebla en akvo kaj etero, uzata en kemiaj sintezoj kiel oksidigagento kaj nitrogenigagento. Sub media temperaturo ĝi formas ekvilibran miksaĵon kun nitrogena dioksido.

La nitrogenatomo de la dinitrogena trioksido estas trivalenta (3⁺) kaj oksidigas aldehidojn kaj alkoholojn al karboksilataj acidoj. Ĝi estas la sola nitrogena oksido kiu povas ekzisti sub la gasa, likva kaj solidaj formoj (sub malaltegaj temperaturoj, kompreneble). Dinitrogena trioksido estis unue sintezita en 1648 fare de la germana alkemiisto Johann Rudolf Glauber (1604-1670).

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per agado de nitrata acido sur arsena trioksido:

2nitrata acido+$\underset{}{\overset{}{\to }}$2++2

Sintezo 2

• Preparado per traktado de nitrata acido sur arsena trioksido en akva medio:

4nitrata acido++4$\underset{}{\overset{}{\to }}$2+4

Sintezo 3

• Preparado de dinitrogena trioksido (blukolora substanco en malaltaj temperaturoj) per interagado de nitrata oksido (senkolora substanco)kaj nitrogena dioksido (brunkolora substanco):

+$\underset{}{\overset{}{\to }}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Malkomponado de dinitrogena trioksido. Ĉi reakcio estas videble konstatebla pro tio ke blukolora dunitrogena duoksido iĝas en senkoloran nitratan oksidon kaj brunkoloran nitrogenan dioksidon:

$\underset{}{\overset{}{\to }}$+

Reakcio 2

• Hidrolizo de dinitrogena trioksido:

+$\underset{}{\overset{}{\to }}$2nitrita acido

Reakcio 3

• Preparado de nitrozil-sulfonata acido:

+2Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto: $\underset{}{\overset{}{\to }}$2nitrozilsulfata acido+Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto:

Reakcio 4

• Sintezo de natria nitrito:

+2natria hidroksido$\underset{}{\overset{}{\to }}$2natria nitrito+Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto:

Reakcio 5

• Preparado de nitrogena triklorido:

+6klorida acido$\underset{}{\overset{}{\to }}$2nitrogena triklorido+3Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto:

Reakcio 6

• Preparado de nitrozila klorido:

2+2kloro$\underset{}{\overset{}{\to }}$4nitrozila klorido+oksigeno

Reakcio 7

• Preparado de nitrozila bromido:

2Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto: +8jodo$\underset{}{\overset{}{\to }}$4nitrozila jodido+oksigeno

Reakcio 8

• Preparado de nitrozo-dietilamino:

Okazis eraro ĉe kreado de antaŭvida bildeto: +$\underset{}{\overset{}{\to }}$nitrozoduetilamino+nitrita acido

Reakcio 9

• Sintezo de acetata acido:

+3acetaldehido$\underset{}{\overset{}{\to }}$3acetata acido+nitrogeno

Reakcio 10

• Dinitrogena trioksido eksplode reakcias kun hidrazino:

2+hidrazino$\underset{}{\overset{}{\to }}$2+nitrogeno+2

Reakcio 11

• Preparado de nitrozo-benzeno:

6+2klorobenzeno$\underset{}{\overset{}{\to }}$+4nitrogena triklorido

Literaturo

• The Health Effects of Nitrate, Nitrite, and N- Nitroso Compounds
• Sittig's Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals and Carcinogens
• Chemistry Ŝablono:Webarchiv
• General Chemistry
• Nitrous Oxide Performance Handbook
• Free Radicals and Inflammation