Plateco

Plateco estas eco de elipsoidoj, kutime mallongigita per f, kiu karakterizas la rilato inter ĝia polusa kaj ekvatora diametro; la plateco de sfero valoras, ekzemple, nul.

Planedo aŭ alia rotacianta ĉielkorpo ofte posedas platecon, kiu ekestiĝas pro la influo de centrifuga forto.

El matematika vidpunkto, platecon difinas la jena rilato:

$f=\text{ver}(o\epsilon )=2{\sin }^2\left(\frac{o\epsilon }{2}\right)=1-\cos (o\epsilon )=\frac{a-b}{a}\approx \frac{3\pi }{2G{T}^2\rho };$

kie $a$ kaj $b$ estas respektive la ekvatora kaj polusa radiuso (aŭ diametro), dum $o\epsilon$ estas la angula discentreco.

La platecon de ĉielkorpo influas pluraj kaŭzoj, inter ili:

• La rilato inter gravitforto kaj centrifuga (decentra) forto;
• La grando kaj denso de la objekto;
• Ĝia rotacirapido kaj ĝia elasteco.

La sunsistemaj planedoj, kiuj posedas la plej grandan platecon, estas Jupitero kaj Saturno; tiu eco jam videblas per amatora teleskopo.