Vidi fonton por Likopano

{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}} 
{| class="wikitable floatright" width=20%
|-style="background: yellow; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Arial" color="blue"><span style="font-size:200%;">Likopano</span></span>
|-
||[[Kemia formulo]]||<center><span style="font-size:300%;"> <span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue">'''C<sub>40</sub>H<sub>82</sub>'''</font></span></span></center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Licopane sticks.png|300px|Likopano]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Bastona kemia strukturo de la <br>Likopano'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Licopane 3D.png|300px|Likopano]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Tridimensia kemia strukturo de la Likopano'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Botryococcus_braunii.jpg|200px|La mikroalgoj, konataj kiel '''Botryococcus braunii''', povas produkti likopanon.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/248411767_The_lycopaneC_31_n-alkane_ratio_as_a_proxy_to_assess_palaeoxicity_during_sediment_deposition Research Gate]</ref>]]</center>'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |<small>La mikroalgoj, konataj kiel '''Botryococcus braunii''', povas produkti likopanon.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/248411767_The_lycopaneC_31_n-alkane_ratio_as_a_proxy_to_assess_palaeoxicity_during_sediment_deposition Research Gate]</ref>.'''</small>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn= 45316-02-7  45316-02-7]<br>
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.142715.html 142715]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/162550 162550]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||senkolora  oleo<ref>[https://www.masterorganicchemistry.com/2016/09/08/conjugation_and_color/ Master Organic Chemistry]</ref>
|-
|[[Molmaso]]||563,09108 g mol<sup>−1</sup>
|-
|[[Denseco]]||0,813 g/cm<sup>−3</sup><ref>[https://www.guidechem.com/encyclopedia/lycopane-dic297099.html GuideChem]</ref>
|-
|[[Fandpunkto]]||-40°C <ref>[https://comptox.epa.gov/dashboard/chemical/properties/DTXSID20963365 EPA United States Environmental Protection Agency]</ref>
|-
|[[Bolpunkto]]||589,8°C <ref>[https://www.chemsrc.com/en/cas/45316-02-7_766548.html Chemsrc]</ref>
|-
|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.4530}}
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||299,9°C <ref>[https://www.chemnet.com/cas/supplier.cgi?terms=+45316-02-7&l=no&exact=dict&f=plist&mark=&submit.x=0&submit.y=0 Chemnet]</ref>
|-
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:malmulte solvebla
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||>2000 mg/kg (buŝe)
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]  
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07|08}}
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝa substanco
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|302|315|360|413}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|203|264|270|273|280|301+317|302+352|318|321|330|332+317|362+364|405|501}}
|-style="background: yellow;color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
|}

"<big>'''Likopano'''</big> aŭ <big>'''likopano'''</big> estas organika kombinaĵo ĉeestanta kiel la reduktita formo de la [[likopeno]]. Ĝi estas senkolora  oleo, malmulte solvebla en akvo. Likopano posedas 40 karbonatomojn kaj 82 hidrogenatomojn. Likopano uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj gustigaĵoj. 

Likopano (C40H82; 2,6,10,14,19,23,27,31-oktametildotriakontano), 40-karbona alkana izoprenoido, estas vaste nuna biosigno, ofte trovata en anoksiaj kuntekstoj. Ĝi estis identigita en anoksiaj deponitaj lakustraj sedimentoj (kiel ekzemple la Messel-formacio kaj la Kondora [[Naftoardezo|naftoardeza]] deponaĵo). Ĝi estis trovita en sulfidaj kaj anoksiaj hipersalaj medioj (kiel ekzemple la Formacio de Sdom<ref>[https://link.springer.com/article/10.1007/s13146-017-0410-1 Link Springer]</ref>). Ĝi estis vaste identigita en modernaj marsedimentoj, inkluzive de la La perua marborda suprenflua ekosistemo<ref>[https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-662-04482-7_17 Link Springer]</ref>, Nigra Maro, kaj la Cariaco-Foso<ref>[https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0146631356900053 Science Direct]</ref>. Likopano estis trovita nur malofte en krudaj petroloj.

Kelkaj el la plej fruaj teorioj por la biosintezo de likopano centras ĉirkaŭ ĝia anaeroba produktitaj per metanogenaj arkeoj. Likopano estis observita en lastatempaj marsedimentoj en kuntekstoj kie metanogena agado okazas. En pli antikvaj sedimentoj, metanogena agado estas pli malfacile decide determini, ĉar metano povas migri el aliaj tavoloj kaj ne nepre esti produkto de tiu geologia tempo. Estas eble ke izoprenoidaj alkanoj kiel ekzemple likopano funkcias kiel biosignoj por metanogenezo kaj metanogenaj arkeoj.

Likopano ankoraŭ ne estis rekte izolita en iu biologia organismo, do ĝia ligo al metanogenaj arkeoj estas konjekto. Tamen, la procezo estis identigita en malsama izoprenoida alkano: skvalano. Skvalano ne estis rekte biologie sintezita, sed poste oni konkludis ke ĝi ĉeestas en arkeoj.

Kelkaj neciklaj nesaturitaj tetraterpenoidoj (strukture similaj al likopano) estis detektitaj en Thermococcus hydrothermalis<ref>[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9560807/ National Library of Medicine]</ref>, hidrotermo-fontaj arkeoj trovata en profundaj akvoj. Likopano ankaŭ estis trovata kune kun arkeaj eteroj en certaj marsedimentoj. Tiuj malkovroj disponigas subtenon por metanogena origino de likopano, sed ĝi ne estas konkluda. Krome, likopano estis identigita en akvokolonoj kiuj enhavas sulfaton, kio eble estas argumento kontraŭ likopano havanta metanogenan originon. Metanogenaĵoj estas ĝenerale ne abunde trovataj en sulfato-riĉaj medioj."

==Sintezoj==
===Sintezo 1===
* '''Likopano''' estas la reduktita formo de la '''likopeno''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Lycopene 3D.png|likopeno|300px]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{[H]}\, }</math>[[Dosiero:Licopane 3D.png|likopano|300px]]     
|-
|}

==Vidu ankaŭ==
* [[Alkano#Fizika tabelo de la alifataj alkanoj|Alkanoj]]

== Referencoj ==
{{referencoj|3}}
[[Kategorio:Hidrokarbonidoj]]