Vidi fonton por Konstanta akcelo

En [[mekaniko]], '''konstanta akcelo''' estas speco de moviĝo en kiu la [[akcelo]] estas ne ŝanĝiĝanta kun tempo. Ĉi tio signifas ke [[rapido]] aŭ la [[vektora rapido]] de la objekto ŝanĝiĝas je egalaj kvantoj aŭ respektive vektoraj kvantoj en egala tempaj periodoj.

Tiel estas du okazoj:

* Vektora akcelo ne ŝanĝiĝas kun tempo.
* Absoluta valoro de akcelo ne ŝanĝiĝas kun tempo, sed vektora akcelo povas ŝanĝiĝi kun tempo. Ĉi tio povas esti se la vektoro de akcelo turniĝas kun tempo, restante de la sama amplekso.

Se vektora akcelo ne ŝanĝiĝas kun tempo veras jenaj formuloj:

: '' '''v'''(t)= '''v'''<sub>0</sub> + '''a''' (t-t<sub>0</sub>)''
: '' '''s'''(t) = '''v'''<sub>0</sub> t + ('''a''' (t-t<sub>0</sub>)<sup>2</sup>)/2''

kie '' '''s'''(t)'' estas delokigo;
: '' '''v'''<sub>0</sub>'' estas komenca vektora rapido, je tempo ''t<sup>0</sup>'';
: '' '''v'''(t)'' estas fina vektora rapido;
: '''''a''''' estas akcelo, ne ŝanĝiĝanta kun tempo;
: ''t<sub>0</sub>'' estas tempo de komenco de konsidero de la moviĝo;
: ''t'' estas tempo.

== Moviĝo sub uniforma gravito ==

Ekzemplo de objekto havanta uniforman akcelon estas la objekto en uniforma [[gravito|gravita kampo]]. Se la vektora forteco de la gravita kampo estas '''''g''''' do la forto estas '' '''F'''=m'''g''' '' kie ''m'' estas la objekta [[maso]]. La vektora [[akcelo]] '''''a''''' de la korpo estas donita per <math> \mathbf {a} = {\mathbf {F} \over {m}} </math>. Per kombino de ĉi tiuj du esprimoj rezultas ke '' '''a'''='''g''' ''.

Se la gravito estas pro sufiĉe granda korpo ([[planedo]], [[stelo]]) kaj la konsiderata moviĝanta objekto estas sufiĉe malgranda, kaj ankaŭ la distanco de ĝia moviĝo estas sufiĉe malgranda, relative al distanco ĝi centro de la fonto de la gravito, povas esti prenite kun iu precizeco ke estas la okazo de la uniforma gravito.

== Cirkla moviĝo ==

La alia ekzemplo de korpa spertanta konstantan akcelon estas korpo kiu estas en konstanta horizontala [[cirkla moviĝo]]. En ĉi tiu okazo, ĉar la direkto de la objekta moviĝo estas daŭre ŝanĝiĝanta, estante tanĝanta al la cirklo, la objekta [[vektora rapido]] ankaŭ ŝanĝiĝas. Ŝanĝi de rapido dum tempo estas akcelo. Ĉi tiu akcelo estas direktita al la centro de la cirklo kaj estas de valoro:

: <math> a = {{v^2} \over {r}}</math>

kie ''v'' estas la objekta [[rapido]], aŭ

: <math> \mathbf {a}= {-\omega^2} \mathbf {r} </math>

kie ''ω'' estas la [[angula rapido]].

La akcelo, de ĉi tie ankaŭ la forto, aganta sur korpo en konstanta horizontala cirkla moviĝo estas direktita al centro de la cirklo. La [[decentrokura forto]] ŝajnanta al agi eksteren sur korpon estas reale [[fikcia forto|pseŭda forto]] aperanta en [[ne-inercia referenca kadro|ne]]-[[inercia referenca kadro|inercia]] [[referenca kadro]] ligita kun la korpo.

== Vidu ankaŭ ==

* [[Ekvacioj de moviĝo]]
* [[Relativisma konstanta akcelo]]

[[Kategorio:Kinematiko]]

[[en:Acceleration#Uniform acceleration]]