Vidi fonton por Boro

{{Informkesto kemia elemento
<!-- tabelo -->
|super=
|sub=[[Aluminio|Al]]
|maldekstre=[[berilio]]
|dekstre=[[karbono]]
|suba tabelo=jes
<!-- ĝeneralaj informoj -->
|kemia grupo=Duonmetaloj
|RN-CAS=7440-42-8
|grupo=13
|periodo=2
|bloko=p
|pezono en terkrusto=0,0016
|koncentriteco en marakvo=
|nombro de naturaj izotopoj=2
|dosiero=Boron mNACTEC.jpg
|aspekto=nigra
<!-- Atomaj ecoj -->
|relativa atompezo=10,811(7)
|atomradiuso=85(84)
|kovalenta radiuso=82
|radiuso de van der waals=192
|elektrona konfiguracio=&#91;[[Heliumo|<sub>2</sub>He]]&#93; 2s<sup>2</sup> 2p<sup>1</sup>
|elektronoj en surfacoj=
|oksidiĝa nombro=3
<!-- Fizikaj ecoj -->
|materia stato=solida
|kristala strukturo=[[romboedro|romboedra]]
|denseco=2,46
|malmoleco=9,3
|magneta konduto=[[diamagnetismo|diamagnetisma]] <br />(<math>\chi_{m}</math> = −19·10<sup>−6</sup>)
|degelpunkto c=2076
|degelpunkto k=2349
|bolpunkto c=3930
|bolpunkto k=4203
|molarvolumeno=4,39.10<sup>-6</sup>
|materia degelpunkto=
|materia bolpunkto=
|premo de satura vaporo=
|rapido de sono=(je 293,145 K) 16200
|specifa varmokapacito=1260
|elektra konduktivo=0,1·10<sup>-3</sup> [[Simenso|S]]/m
|elektra rezistivo=10000
|termika konduktivo=27
<!-- Diversaj -->
|elektroda potencialo=
|elektronegativeco=2,04
|brulvarmo je m3=
|brulvarmo je kg=
|ioniga energio=
|ionta radiuso=
<!-- Izotopoj -->
|izotopoj=
}}
'''Boro'''<ref>Boro rekomendita de [[L.L. Zamenhof]] en [[PIV]] [http://vortaro.net/#boro]</ref> aŭ '''Borio'''<ref> Borio rekomendita de [[Zdeněk Pluhař]]: Sistema ĥemia nomenklaturo en Esperanto (2011, 2-a versio) [https://www.eventoj.hu/steb/kemio/kemia-nomenklaturo-versio-2011-2.pdf] paĝo 15.</ref> estas [[kemia elemento]] de la [[perioda tabelo]] kun la simbolo '''B''' kaj [[atomnumero]] 5. Ĝi estas [[valento (kemio)|duvalenta]] [[metaloido]].

Ĝi abundas en la naturo en la mineralo [[borakso]] (Na<sub>2</sub>B<sub>4</sub>O<sub>7</sub>•10H<sub>2</sub>O).

== Historio ==
[[Mineralo]]j enhavantaj boron estas ekspluatitaj ekde [[antikveco]] ekde pluraj [[civilizacio]]j, interalie por fabriki [[vitro]]n.
[[Dosiero:NIR-Electrofluorochromic-Properties-of-Aza-Boron-dipyrromethene-Dyes-srep18867-s1.ogv|eta|Boro]]
Boro estis izolita en [[1808]] (sed ne kiel aparta elemento) de Sir [[Humphry Davy]], [[Louis Joseph Gay-Lussac]] kaj la barono [[Louis-Jacques Thénard]] (1777-1857)<ref>[https://tools.wmflabs.org/persondata/p/Louis_Jacques_Th%C3%A9nard Personensuche] ({{en}})</ref>. [[Jöns Jacob Berzelius]] malkovris boron kiel elementon en [[1824]].

== Uzoj ==
Oni uzas boron interalie...
* por fabriki [[vitrofibro]]n,
* por fabriki [[vitro]]n (el [[Pirekso]]),
* en [[pirotekniko]] ([[artfajraĵo]]j) pro ties verda flamo.

== Komponaĵoj ==
* [[Borato]]
* [[Kalia cianoborohidrido]]

== Bildaro ==
<gallery>
Dosiero:B-TableImage.svg|Boro en perioda tabelo<!-- eta|maldekstra|180ra|perioda tabelo, boro -->
Dosiero:B,5.jpg|Boro<!-- eta|maldekstra|180ra|Boro -->
Dosiero:Borax crystals.jpg|Boraksaj kristaloj<!-- eta|maldekstra|180ra|Borakso (kristaloj, kristalas) -->
Dosiero:Borax - Kramer Borate deposit, Boron, Kern Co, California, USA.jpg|Borakso ([[Kalifornio]])<!-- eta|maldekstra|180ra|Borakso (Kalifornio, Usono) -->
Dosiero:Bor 1.jpg|Amorfa boro<!-- eta|maldekstra|180ra|_amorphes_ Boro -->
</gallery>

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

== Vidu ankaŭ ==
{{Projektoj}}
* [[Kemio]]
* [[Perioda tabelo]]
* [[Listo de kemiaj elementoj laŭ nomo]]
* [[Listo de kemiaj elementoj laŭ simbolo]]
* [[Listo de kemiaj elementoj laŭ atomnumero]]

{{PeriodaTabelo}}

{{Ĝermo|kemio}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Kemiaj elementoj]]
[[Kategorio:Boro]]