Vidi fonton por 1,3,5-Tributilbenzeno

{{Vidu ankaŭ|1,3,5-Trimetilbenzeno|1,3,5-Trietilbenzeno|1,3,5-Tripropilbenzeno|1,3,5-Triizopropilbenzeno}}
{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: yellow; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Arial" color="blue"><span style="font-size:200%;">Tributilbenzeno</span></span>
|-
||[[Kemia formulo]]||<center><span style="font-size:300%;"> <span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue">'''C<sub>18</sub>H<sub>30</sub>'''</font></span></span></center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene sticks.png|300ra|1,3,5-Tributilbenzeno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Bastona kemia strukturo de la <br />Tributilbenzeno'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene 3D.png|300ra|1,3,5-Tributilbenzeno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Tridimensia kemia strukturo de la Tributilbenzeno'''</center>
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=841-07-6 841-07-6]<br />
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.456046.html 456046]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/522808 522808]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||senkolora likvaĵo
|-
|[[Molmaso]]||246,4362 g mol<sup>−1</sup>
|-
|[[Denseco]]||0,833 g/cm<sup>−3</sup>
|-
|[[Fandpunkto]]||2,95°C <ref>[https://comptox.epa.gov/dashboard/chemical/properties/DTXSID70335073 EPA United States Environmental Protection Agency]</ref>
|-
|[[Bolpunkto]]||329,6°C
|-
|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.4487}}
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||149,5°C <ref>[https://www.guidechem.com/encyclopedia/1-3-5-tributylbenzene-dic519481.html GuideChem]</ref>
|-
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:nesolvebla
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||>2000 mg/kg (buŝe)
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|05|06}}{{GHS Piktogramo|07|08}}{{GHS Piktogramo|09}}
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝa substanco
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|304|311|315|318|319|336|400|410|412}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|261|262|264|264+265|270|271|273|280|301+316|302+352|304+340|305+351+338|305+354+338|316|317|319|321|331|332+317|337+317|361+364|362+364|391|403+233|405|501}}
|-style="background: yellow;color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br />(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
|}

<big>'''1,3,5-Tributilbenzeno'''</big> aŭ <big>'''tributilbenzeno'''</big> estas organika kombinaĵo rezultanta per traktado de '''benzeno''' kaj '''butila bromido''' en ĉeesto de '''aluminia klorido'''. Ĝi estas senkolora likvaĵo, nesolvebla en akvo sed solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. 1,3,5-Tributilbenzeno posedas 18 karbonatomojn kaj 30 hidrogenatomojn.

== Proprecoj ==
1,3,5-Tributilbenzeno estas aromata hidrokarbonido kunmetata de tri butilgrupoj alkroĉitaj al benzenringo. Ĝi estas senkolora likvaĵo kun dolĉa odoro kaj estas solvebla en etanolo, etero kaj benzeno. 1,3,5-Tributilbenzeno estas multflanka kemiaĵo kiu havas larĝan gamon de aplikoj en la kemia industrio, inkluzive de uzo kiel solvanto, brulaĵo-aldonaĵo, kaj kiel krudmaterialo por la sintezo de aliaj kunmetaĵoj. Krome, 1,3,5-Tributilbenzeno estas studata pro siaj eblaj kuracaj kaj terapiaj aplikoj. Ĉi tiu artikolo diskutos pri la sintezo-metodo, scienca esploro aplikoj, mekanismo de ago, biokemiaj kaj fiziologiaj efikoj, avantaĝoj kaj limigoj por laboratorio eksperimentoj de la 1,3,5-Tributilbenzeno.

1,3,5-Tributilbenzeno estas studata pro siaj eblaj kuracaj kaj terapiaj aplikoj. Aparte, ĝi estas esplorata pro siaj kontraŭinflamaj, kontraŭbakteriaj kaj kontraŭoksidaj proprecoj. Ĝi ankaŭ estas utiligata kiel solvanto en la sintezo de aliaj kunmetaĵoj, kiel ekzemple medikamentoj kaj insekticidoj. Krome, 1,3,5-Tributilbenzeno estas studata pro ĝia ebla uzo kiel brulaĵo-aldonaĵo kaj pro sia kapablo redukti motoremisiojn.

La preciza mekanismo de ago de 1,3,5-Tributilbenzeno ne estas plene komprenita. Tamen, oni kredas, ke la aromata ringo de la 1,3,5-Tributilbenzeno interagas kun ĉelaj membranoj kaj proteinoj en la korpo, kondukante al la observitaj kontraŭinflamaj, kontraŭbakteriaj kaj kontraŭoksidaj efikoj. Krome, 1,3,5-Tributilbenzeno supozeble efikas sur la metabolo de grasaj acidoj kaj proteinoj.

1,3,5-Tributilbenzeno estas studata pro siaj eblaj kuracaj kaj terapiaj aplikoj. Ĝi pruviĝis havi kontraŭinflamajn, kontraŭ-bakteriajn, kaj kontraŭ-oksidajn ecojn. Krome, ĝi pruvis redukti la produktadon de proinflamaj citokinoj kaj malhelpi la aktivecon de enzimoj implicitaj en la metabolo de grasaj acidoj kaj proteinoj. 1,3,5-Tributilbenzeno ankaŭ pruviĝis redukti la produktadon de reakciemaj oksigenspecioj (ROS) kaj redukti la produktadon de porinflamaj perantoj.

1,3,5-Tributilbenzeno havas plurajn avantaĝojn por uzo en laboratorioeksperimentoj. Ĝi estas senkolora likvaĵo kun dolĉeca odoro, faciligante ĝian manipuladon kaj stokadon. Ĝi ankaŭ estas relative malmultekosta kaj facile havebla. Krome, ĝi estas solvebla en etanolo, etero kaj benzeno, igante ĝin taŭga por diversaj laboratoriaj eksperimentoj. Tamen, 1,3,5-Tributilbenzeno estas brulema likvaĵo, kaj tial devas esti pritraktata singarde.

== Sintezoj ==
=== Sintezo 1 ===
* Preparado de la '''1,3,5-Tributilbenzeno''' per traktado de '''benzeno''' kaj '''butila bromido''' en ĉeesto de '''aluminia klorido''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Benzene 3D.png|benzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:2-Bromobutane 3D.png|butila bromido|120ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene 3D.png|1,3,5-Tributilbenzeno|140ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Hydrogen bromide 3D.png|bromida acido|90ra]]
|-
|}

=== Sintezo 2 ===
* Preparado de la '''1,3,5-Tributilbenzeno''' per traktado de '''1,3-duetilbenzeno''' kaj '''2-klorobutano''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:1,3-Dibutylbenzene 3D.png|1,3-Dubutilbenzeno|180ra]] +[[Dosiero:Chlorobutane 3D.png|2-klorobutano|120ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene 3D.png|1,3,5-Tributilbenzeno|140ra]] +[[Dosiero:Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg|klorida acido|70ra]]
|-
|}

=== Sintezo 3 ===
* Preparado de la '''1,3,5-Tributilbenzeno''' per traktado de '''1,3,5-triklorobenzeno''' kaj '''butano''' en ĉeesto de '''zinko''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|1,3,5-Triklorobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Chlorobutane 3D.png|2-klorobutano|90ra]]+[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Zinc element 3D.png|zinko|50ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene 3D.png|1,3,5-Tributilbenzeno|140ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Zinc chloride 3D.png|zinka klorido|120ra]]
|-
|}

=== Sintezo 4 ===
* Preparado de la '''1,3,5-Tributilbenzeno''' per [[Polimero|trimerigo]] de la '''butilacetileno''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Butylacetylene 3D.png|butilacetileno|120ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Tributylbenzene 3D.png|1,3,5-Tributilbenzeno|140ra]]
|-
|}

== Vidu ankaŭ ==
* [[Hidrokarbonido]]

== Referencoj ==
{{Referencoj|3}}

[[Kategorio:Hidrokarbonidoj]]